Μια φορά κι έναν καιρό ήταν στον τόπο μας τρεις παπάδες… Δεν δούλευαν σαν τους σημερινούς. Είχαν πάντοτε τον φόβο της δίωξης. Η Αργολίδα δεν ήταν νομός (ούτε περιφερειακή ενότητα) αλλά «καζάς» του Οθωμανικού Βιλαετιού του Μωριά. Οι θρησκευτικές ελευθερίες υπό αίρεσιν… κατακτητικώ δικαιώματι.
Καταλύτης στην ιστορία μας στάθηκε η εμφάνιση ενός Αρχιμανδρίτη, εντελώς διαφορετικού… Γυναικάς, γλεντζές, πρώτος στην μάχη και στον καυγά… αλλά και πρωτομάχος της λευτεριάς. Το πέρασμά του από την Αργολίδα, τα άλλαξε όλα… Αυτός ήταν ο Παπαφλέσσας… ήρθε ως απεσταλμένος της Υπερτάτης Αρχής της Φιλικής Εταιρίας… έφτιαξε ένα συνωμοτικό δίκτυο, με επικεφαλής τον ίδιο τον Μητροπολίτη Γρηγόριο… Οι παπάδες της ιστορίας μας… πρώτοι μυήθηκαν…
Ο ένας κίνησε υποψίες… ο παπά-Γιώργης Βελίνης, από το Πλατανήτι… τον φυγάδευσαν… έφτασε στη σημερινή Ρουμανία… συμμετείχε στο κίνημα του Υψηλάντη … μετά την ήττα στο Δραγατσάνι… με πολλές περιπέτειες γύρισε εδώ και συμμετείχε στην πολιορκία του Ναυπλίου,
Ο δεύτερος ο παπά- Θεοδόσης Μπούσκος … ανέλαβε την επιμελητεία του στρατοπέδου των επαναστατών στο Κατσίγκρι … φέρει – ες αεί- τον τιμητικό τίτλο του πρώτου εφόρου Ναυπλίας.
Ο τρίτος ήταν ο παπα Γιώργης Κακάνης από το Χώνικα… συμμετείχε και αυτός σε όλες τις μάχες της μακρόχρονης πολιορκίας του Αναπλιού …
Ανήμερα, στις 30 Νοεμβρίου 1822 … μπήκαν με το στράτευμα του Σταϊκόπουλου στο Παλαμήδι… Άνοιξαν την αποθήκη, που ήταν κάποτε εκκλησία, και λειτούργησαν … η πρώτη ελεύθερη λειτουργία στην πόλη μας…
Όταν έφυγαν οι Τούρκοι, την πρώτη Δημογεροντία του Ναυπλίου την όρισε η Πελοποννησιακή Γερουσία… με πρόεδρο τον επίσκοπο Βρεσθένης Θεοδώρητο. Διόρισε και τους τρεις παπάδες ως μέλη της…
Μετά την συνέλευση του Άστρους η συμμαχία των Ολιγαρχικών με τους φιλοευρωπαίους αποφάσισε να περιορίσει την συμμετοχή του κλήρου στα διοικητικά… Καιροσκοπικά μόνο άφησαν τον Παπαφλέσσα και τον Θεοδώρητο Βρεσθένης… ο ένας υπουργός και ο άλλος αντιπρόεδρος του Βουλευτικού…
Η Επανάσταση πήγε από το κακό στο χειρότερο… Δυο εμφύλιοι πόλεμοι, κατασπατάληση του δανείου, δημιουργία «Αγγλικού» και «Γαλλικού» κόμματος, σύλληψη και φυλάκιση του Κολοκοτρώνη…
Όλα άλλαξαν με την απόβαση του Ιμπραήμ… Με σύγχρονο στρατό οι Αιγύπτιοι διέλυσαν τους δικούς μας και κατέλαβαν την Πύλο (Νιόκαστρο και Σφακτηρία)… Τότε ο Παπαφλέσσας θυμήθηκε τον παλιό του εαυτό… ο δημεγέρτης και λαοπλάνος … άφησε τις κραιπάλες στο Ανάπλι, ξαναζώστηκε τα άρματα και προχώρησε… Μαζί του πήγε σαν απλός στρατιώτης και ο παπα Γιώργης Κακάνης… Στον δρόμο πολλοί λιποτάκτησαν… Ο παπα Γιώργης πιστός στον αρχηγό του…
Ο Παπαφλέσσας σκέφθηκε ότι αν οχυρωθούν στα ορεινά μέρη του βουνού της Ιθώμης, θα αποτελούν διαρκή απειλή για τους εχθρούς και δεν θα τολμήσουν αυτή ευρύτερη εισβολή στην Πελοπόννησο. Οι δυνάμεις του όμως ήταν λιγοστές. Δεν άντεξαν την επίθεση των Αιγυπτίων… εκεί βρήκαν δοξασμένο θάνατο, πλάι- πλάι… ο Παπαφλέσσας με τον παπα από του Χώνικα…
ΥΓ1: Το παλιό βιβλίο της Ιστορίας του Γυμνασίου έδινε ως ημερμηνία μάχης στο Μανιάκι την 25/5/1825… τώρα την έχουν προσδιορίσει λίγο νωρίτερα…
ΥΓ2: Δεν νομίζω ότι διδάσκεται η μάχη στο Μανιάκι… ούτε το «φίλημα»…