Κουνηθήκαμε λίγο αυτή την εβδομάδα, από ένα μικρό ρήγμα που έχει να δώσει μεγάλο σεισμό 2.400 περίπου χρόνια!!! Το ρήγμα του “Αραχναίου”, πηγαίνει παράλληλα στους πρόποδες του όρους Αραχναίου και είναι σε μικρή απόσταση έξω από το Μέρμπακα. Γύρω στο 380 π.Χ, αναφέρεται ότι χτύπησε εκεί ο Εγκέλαδος…
Ο σεισμός (σεισμούλης, για την ακρίβεια) μου θύμισε την πρατήρηση του αξέχαστου Θοδωρη Γιαννακόπουλου (Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Οικονομικών επί 5 διαφορετικών Κυβερνήσεων, με πλούσια δράση στο ΕΑΜ σε Ναυπλιο και Λυγουριό στην κατοχή) ότι μεγάλες καταστροφές στο Ναύπλιο από σεισμούς δεν έχουμε, παρά μόνο από λοιμώδεις νόσους (πανούκλες, χολέρες, τύφο και κείνη την περίεργη που αποδεκάτισε Τούρκους και Έλληνες το 1822)
Κι όμως το Ναύπλιο οφείλει την αναγέννησή του στους πρώτους Βυζαντινούς χρόνους σε σεισμούς.
365 μ.Χ. αναφέρεται σεισμός καταστροφικός στην Πελοπόννησο, 375 μ.Χ. τα ίδια, 395 το αποκορύφωμα… ήταν τότε που ξεκόλλησε η Μονεμβασιά και κύλησε στην θάλασσα (από λόφος έγινε νησί!!!). Αποτέλεσμα ήταν δυο μεγάλες πόλεις της Αρχαιότητας το Άργος και η Σπάρτη, που δεν είχαν καταστραφεί μέχρι τότε, να χαθούν κυριολεκτικά… Έμειναν σωροί ερειπίων και με τα κάστρα τους ευάλωτα…
Οι καταστροφές αυτές είχαν επιπτώσεις στις παραγωγικές δυνάμεις της εποχής με αποτέλεσμα να χαλάσουν και οι παραγωγικές σχέσεις (εκείνος ο γέρος από τους Τρεβήρους που έζησε στις Κασσιτερίδες νήσους, τα έλεγε καλά, οι διαδοχοί του δογμάτιζαν, με αποτέλεσμα οι επίγονοί τους να είναι μάτσο χάλια. Ο ιστορικός υλισμός αποτελεί μεγάλο εργαλείο). Μέσα στο χάος έφτασαν και οι Βάρβαροι. Ο Αλάριχος με τις ορδές Γερμανών…
Πού βρέθηκαν αυτοί; Τους είχαν προσλάβει οι Ρωμαίοι-Βυζαντινοί ως στρατιώτες γιατί τους είχαν θεωρήσει μετανάστες-πρόσφυγες. Τον Αλάριχο του είχαν δώσει βαθμό στρατηγού. Τότε οι δυο ισχυροί άνδρες της αυτοκρατορίας (ο Στηλίχων στη Δύση και ο Ρουφίνος στην Ανατολή) παρότρυναν τον Αλάριχο να καταλάβει το κράτος τους!!! Άλλο που δεν ήθελε… Γερμανός και να αρνιόταν τις κατακτήσεις;… Ακολουθούμενος από ένα πλήθος καλόγερων (Αρειανών όπως και ο ίδιος) επέδραμε στη Νότια Ελλάδα και άρχισε τις λεηλασίες. Το Άργος κατεστραμμένο από τους σεισμούς δεν μπορούσε να γίνει σημείο αντίστασης. Οι λιγοστές δυνάμεις (Ρωμαϊκή φρουρά, Ορθόδοξος επίσκοπος, πλουσιότεροι κάτοικοι και νόμιμη διοίκηση) κατέφυγαν στο Ναύπλιο. Ο ναός του Ποσειδώνα στην Ακροναυπλία μετατράπηκε σε ναό και από τότε άρχισε να διαμορφώνεται μια πόλη πάνω στην Ακροναυπλία (στην άκρη πάνω από την Παναγίτσα) με διάσπαρτα σπίτια και μικρές οχυρώσεις στην πλαγιά του λόφου (Ψαρομαχαλάς, Βραχατέικα, Χασάπικα).
Μόλις έφυγε ο Αλάριχος (τον βόηθησαν οι Ρωμαίοι να πάει να κάνει τα ίδια και στην Ιταλία!!!) το Άργος ξαναζωντάνεψε… Τα ψηφιδωτά που έχω αναρτήσει είναι από αυτή την περίοδο. Για να έχεις λουτρό με ψηφιδωτά, σημαίνει ότι είσαι πλούσιος… Η μετάβαση από την δουλοκτητική στην φεουδαρχική εποχή.
Όμως δεν άργησε να έρθουν όλα τα κακά μαζί, στα χρόνια του Ιουστινιανού, Πρώτα σκοτεινιάζει για ένα χρόνο ο ήλιος (Από νέφος που προκλήθηκε από έκρηξη ηφαιστείου στην Ισλανδία!!). Πλήρης καταστροφή της αγροτικής οικονομίας και κατ επέκταση όλης της κοινωνικής ζωής. Μετά από πέντε χρόνια πέφτει η πανούκλα. Ξεκίνησε από τις πόλεις της Ανατολής αλλά εξαπλώθηκε παντού… ΟΙ αριθμοί των νεκρών που αναφέρει ο ιστορικός Προκόπιος τρομαζουν ακόμα και σήμερα. Τέλος το 556 μ.Χ. ένας νέος σεισμός καταστρέφει πάλι το Άργος … Τότε αρχίζει η μεγάλη μετανάστευση των Σλάβων χωρικών στην Πελοπόννησο. Ειρηνική μεν η εισβολή, αλλά ο εποικισμός επώδυνος. Είναι η δεύτερη φορά που αναδεικνύεται ο ρόλος του Ναυπλίου και από τότε γίνεται το κέντρο της Βυζαντινής διοίκησης…
Βέβαια, τότε το Ναύπλιο, ήταν χτισμένο σε μια φύσει οχυρά θέση. Σήμερα, έχει κατρακυλίσει σε έναν επιχωματωμένο βάλτο και σε ιζηματογενή πρώην ελώδη εδάφη… Ας ελπίσουμε ότι η επιλογή μας να μην αποδειχτεί καταστροφική.